Parentificatie. Een kind dat geen kind mag zijn.

Als er sprake is van parentificatie dan betekent het dat het kind veel te vroeg de rol heeft gekregen (of op zich heeft genomen) van adviseur, trooster, bemiddelaar of verzorger terwijl het daar veel te jong voor is. Op emotioneel en sociaal gebied. Vaak zie je dit als een ouder in de slachtofferrol zit, bijvoorbeeld na een scheiding of bij ziekte. De ouder stapt op dat moment in de rol van het kind en het kind gaat voor de behoeftige ouder zorgen. De rollen worden daarmee omgedraaid en dat is voor een kind een veel te zware belasting. Een kind moet juist worden opgevoed door de ouders en niet andersom.

Voordeel voor het kind

Als dit zo veel nadelige gevolgen heeft waarom doet het kind dat dan? Allereerst omdat dit het kind op dat moment veel oplevert zoals aandacht en waardering, Soms uit schuldgevoel “door mij zijn papa en mama gescheiden” of “als ik het niet doe dan is mama ongelukkig”
Soms ook uit angst “als ik niet sterk ben dan is papa er zo meteen niet meer en wie moet er dan voor mij zorgen”.  Als het kind merkt dat het niet helpt gaat het nog beter zijn best doen, waardoor het faalangsten kan ontwikkelen. Het kind voelt zich de veroorzaker of onderdeel van het probleem, maar dat is het niet. Daardoor kan het kind ook nooit de oplossing zijn van het probleem van papa of mama.

Te zware belasting

In beginsel lijkt het misschien onschuldig maar het heeft zeer nadelige consequenties voor de ontwikkeling van het kind op de weg naar volwassenheid. Een kind wat zich verantwoordelijk voelt voor zijn ouder kan geen kind zijn. Het cijfers zich weg, offert zich op voor het welzijn van zijn ouder ten koste van zich zelf.

De redderrol

Het kind dat geen kind kan zijn, en gedwongen wordt om de ouderrol over te nemen, zal dat later ook in zijn of haar eigen relatie gaan doen. Hij of zij zal geen relatie aangaan met een emotioneel gezonde partner, want die hoeft niet geholpen te worden. Iemand die emotioneel gezond is kun je niet helpen omdat het niet nodig is. Redders zien hun hulp als liefde en denken in alle oprechtheid dat hun gevoel liefde is voor de ander.

Voorwaardelijke liefde

Het kind begrijpt vaak niet dat zijn/haar “liefde” niet met dankbaarheid kan worden aanvaard. Vaak handelen zij niet vanuit onvoorwaardelijke liefde maar uit de bevrediging van de eigen behoefte. “Als ik maar voor je zorg dan komt het goed”. Dat komt omdat dit de voorwaardelijke liefde is die hij/zij van de ouder heeft gekregen, een andere liefde kennen zij niet. Redders verwarren helpen vaak met liefde, zij denken oprecht dat hun gevoelens liefde is voor een ander.

Onveilige hechting

Parentificatie zorgt voor een onveilige hechting tussen ouder en kind. Als een kind geen kind mag heeft het gevolgen als het kind eenmaal zelf volwassen is. Het kind zal op volwassen leeftijd deze de onveilige hechting nog steeds ervaren en niet is staat is om een veilige hechting met een partner aan te gaan.  Het gevolg is ongelijkheid in de relatie. De redder zal de ander in de kindrol plaatsen zodat er geen sprake is van gelijkwaardige partners, maar die van de redder en een kind. De partner zal het in eerste instantie fijn vinden als er voor hem/haar wordt gezorgd, maar uiteindelijk zal dit tot spanning leiden binnen de relatie. De partner zal zich niet serieus genomen voelen doordat hij/zij in de kindrol wordt geplaatst en zal hiertegen ageren.

Wat zijn de gevolgen van parentificatie

Depressie, burn-out, angststoornissen, gebrek aan zelfvertrouwen of zelfs persoonlijkheidsstoornissen kunnen het gevolg zijn van parentificatie. Het is van essentieel belang om parentificatie los te laten om hiervan te kunnen herstellen.

Opzet of niet

Parentificatie gebeurt niet altijd met opzet. Soms heeft de ouder niet in de gaten wat het aan het kind vraagt. Ik maak in mijn praktijk als mediator veel mee dat kinderen betrokken worden bij de scheiding van de ouders. Meestal door degene die zich het meest gekwetst voelt. Vooral als een van de ouders al en andere relatie heeft en de ander niet, treden de kinderen op als redder voor de “eenzame” ouder. Het is daarom belangrijk voorzichtig te zijn en niet alles te delen met je kind. Bewaar je verdriet, je (geld)zorgen voor andere volwassenen om mee te delen. Zelfs een onschuldige opmerking “daar heb ik nu geen geld voor” kan al anders door een kind worden opgevat dan dat jij het bedoelde.

Maar eerlijk is eerlijk, soms gebeurt het wel met opzet en weten ouders heel goed waar zij mee bezig zijn. In dat geval spreek je gewoon van kindermishandeling.

Vragen of persoonlijk contact

Heb je vragen of wil je persoonlijk contact. Wil je weten wat ik voor jou kan betekenen? Je kan heel eenvoudig gebruik maken van het contact formulier. Ik neem op werkdagen dezelfde dag nog contact met je op.

Naar contactformulier

Of lees ook

Meer over Anja van Ree

 

Wil je dat anderen dit ook lezen? Deel dan dit bericht!